Walki o Poznań należą (…) do ważnych rozdziałów zmagań, toczonych przez niemiecki Wehrmacht z jednej, zaś Armię Czerwoną z drugiej strony na obszarze ziem polskich, a szczególnie samej Wielkopolski. Utrata Poznania przez obrońców stała się więc ważnym wojskowym aspektem historii zagłady niemieckiego Wschodu – zapewne wśród obrońców było wielu takich, którzy ginęli lub uciekali z Twierdzy Poznań w przeświadczeniu o ostatecznym i nieodwracalnym utraceniu „małej ojczyzny”.